2025-11-07-ны өдрийн мэнд хүргэе. Хиймэл оюун ухаан ажлын байр, боловсролын салбарт хурдацтай нэвтрэн орж байгаа энэ үед ХОУ-тай холбоотой айдас, түгшүүр нь олон хүний амьдралд нөлөөлж байна. Энэ долоо хоногийн мэдээллийн товчоонд бид ХОУ-ын карьерийн айдас, оюутны сэтгэл зүйд үзүүлэх нөлөө, хүн-ХОУ хамтын ажиллагааг хэмжих шинэ хүрээ зэрэг гурван чухал сэдвийг авч үзэх болно. Эдгээр нь Монголын бизнесүүдэд ХОУ-ыг үр дүнтэй ашиглах, автоматжуулалтын системийг нэвтрүүлэхэд чухал ач холбогдолтой юм.
ХОУ-ын карьерийн айдас: Хамааралтай байх стратеги
Хиймэл оюун ухаан ажлын байрыг өөрчлөх тусам олон мэргэжилтнүүд "ХОУ-ын айдас"-тай тулгарч байна. Судалгаагаар ажилчдын 52% нь ХОУ-ын ирээдүйн нөлөөг санаа зовж, зөвхөн 36% нь өөдрөг хандлагатай байгаа нь тогтоогдсон. Энэхүү айдас нь ажлын байраа алдах, шинэ хэрэгслүүдийг эзэмших дарамт, "төгсгөлгүй ажлын өдөр"-өөс үүсэх шаналал зэрэг хэлбэрээр илэрч болно. Энэхүү айдсыг даван туулах хамгийн үр дүнтэй арга бол идэвхтэй ур чадварыг хөгжүүлэх, сэтгэлгээний өөрчлөлт юм. ХОУ-ыг аюул гэж үзэхийн оронд ажлаа сайжруулахад хэрхэн ашиглах талаар бодох хэрэгтэй. Техникийн ур чадвар ба хүний өвөрмөц чанаруудыг нэгтгэсэн "эвлэлийн ур чадвар"-ыг хөгжүүлэхэд анхаарч, ХОУ-ыг ажлаа сайжруулахад ашиглах арга замыг олох нь чухал. Байгууллагууд амжилттай ХОУ нэвтрүүлэх нь ажилчдын санаа зовнолыг шууд шийдвэрлэх шаардлагатайг улам их хүлээн зөвшөөрч байна. Нээлттэй хэлэлцүүлэг зохион байгуулж, ХОУ хүний үүргийг орлуулахгүйгээр нөхөх талаар ил тод харилцаа холбоо тогтоох нь эсэргүүцлийг бууруулж, итгэлийг бий болгоход үр дүнтэй болж байна.
ХОУ-ын бодлогын нөлөө оюутны сэтгэл зүйд
Хиймэл оюун ухаан боловсролын орчинд нэвтрэн орж байгаа тусай сургуулиуд ХОУ-ын бодлого нь оюутны сэтгэл зүйд хэрхэн нөлөөлж байгааг болгоомжтой авч үзэх шаардлагатай. 2025 оны EDUCAUSE бага хуралд танилцуулсан судалгаагаар ХОУ-ын дүрмийг боловсруулахдаа шийтгэлтэй, айдас төрүүлсэн арга барилууд нь оюутнуудын итгэлгүй байдал, стресс, тусгаарлалтыг гүнзгийрүүлж болохыг харуулсан. Мэргэжилтнүүдийн хэлснээр дээд боловсролын удирдлагууд оюутнуудаас ХОУ-ыг хэзээ ашиглах нь зохистой болохыг мэдэх, академик дарамт, гадаад үүрэг хариуцлага, тогтворгүй байгууллагын мессежүүдийн дунд ХОУ-ыг ашиглах сонирхлыг эсэргүүцэх гэх мэт үндэслэлгүй стандартад хүргэж байна. ХОУ илрүүлэх хэрэгслүүдийн эргэн тойронд үүссэн айдас нь нэмэлт сэтгэл зүйн ачааллыг бий болгодог. Оюутнууд ХОУ-ыг хэзээ зөвшөөрөгдөх талаар тодорхойгүй байдаг бөгөөд ихэвчлэн зөрчилтэй ангийн бодлогуудыг даван туулах шаардлагатай болдог. Энэхүү тодорхойгүй байдал нь ХОУ-ын хуурамч мэдэгдлийн өндөр эрсдэлтэй үр дагавруудтай хослон оюутнуудын стрессийн түвшинд ихээхэн хувь нэмэр оруулдаг. Шийтгэлтэй арга хэмжээнүүдийн оронд мэргэжилтнүүд оюутнуудыг бодлого боловсруулах үйл явцад оролцуулсан сэргээх арга барилыг санал болгож байна. Байгууллагууд байгууллагын, хөтөлбөрийн, хичээлийн түвшинд тодорхой хүлээлттэй шаталсан бодлогуудыг хэрэгжүүлж, оюутнуудад алдаанаас суралцах аюулгүй орчинг бүрдүүлж болно.
Хүн-ХОУ хамтын ажиллагааг хэмжих: AIQ хүрээ
Хүн-ХОУ хамтын ажиллагааг тоон хэмжээнд оруулж, оновчтой болгох шинэ хүрээ гарч ирж байна. Ganuthula болон Balaraman нарын боловсруулсан Хиймэл Оюун Ухааны Коэффициент (AIQ) хүрээ нь хүн ба ХОУ системүүдийн хоорондын хамтын ажиллагааны зан төлөвийг хэмжих зохион байгуулалттай аргыг санал болгодог. Энэхүү шинэлэг арга нь судлаачдад болон практик мэргэжилтнүүдэд харилцан үйлчлэлийн чанарыг үнэлэх боломжийг олгож, түүхэн хувьд чанарын шинж чанартай байсан зүйлийг шинэ чиглэлд нээж байна. AIQ хүрээ нь олон талт аргыг ашиглаж, зөвхөн техникийн ХОУ-ын чадварыг төдийгүй хэрэглэгчдийн дасан зохицох, хамтын ажиллагааны чадварыг тусгадаг. Энэ нь харилцан үйлчлэлийг итгэл, ойлголт, ХОУ-тай хамтран ажиллах хэрэглэгчдийн чадвар зэрэг хэд хэдэн хэмжээстэд ангилдаг бөгөөд тус бүр нь тодорхой үзүүлэлтүүдтэй. Жишээлбэл, итгэлийн хэмжилт нь хэрэглэгчийн ХОУ-ын шийдвэрт итгэх итгэлийг үнэлж болох бол ойлголт нь хэрэглэгчдийн ХОУ-ын үр дүнг тайлбарлах чадварыг үнэлж болно. Энэхүү хөгжил нь амжилттай ХОУ нэгтгэх нь хүний оюун ухаан ба хиймэл оюун ухааны хоорондын хамтын хүчин чармайлтаас ихээхэн хамаардаг болохыг харуулсан судалгаатай нэгэн зэрэг гарч ирж байна. Management Science сэтгүүлд нийтлэгдсэн судалгаагаар байгууллагууд автоматжуулалт (ХОУ ганцаараа ажиллах), нэмэгдүүлэлт (ХОУ хүмүүсийг дэмжих), зөвхөн хүний ажил гэсэн гурван ажлын байрны дунд ажлыг стратегийн хуваарилах үед оновчтой үр дүнд хүрдэг болохыг харуулсан. Энэхүү тэнцвэртэй арга нь бүх ажлыг зөвхөн хүмүүс эсвэл зөвхөн ХОУ ганцаараа гүйцэтгэсэн нөхцөл байдлаас илүү гарамгай гүйцэтгэл үзүүлж чаддаг.
Хиймэл оюун ухааны энэхүү хурдацтай хөгжил нь Монголын бизнесүүдэд томоохон боломжуудыг нээж байна. Карьерийн айдас, боловсролын бодлогын нөлөө, хүн-ХОУ хамтын ажиллагаа гэсэн гурван сэдэв нь бидэнд ХОУ-ыг амжилттай нэвтрүүлэхэд чухал ач холбогдолтой бүрэлдэхүүн хэсгүүдийг харуулж байна. Disruptor Ai Lab нь Монголын бизнесүүдэд ХОУ-ын автоматжуулалтын систем, сургалтын үйлчилгээгээр дамжуулан эдгээр бэрхшээлүүдийг даван туулахад туслахыг зорьж байна. Хэрэв та ХОУ-ыг бизнестээ хэрхэн үр дүнтэй нэвтрүүлэх, эсвэл ХОУ-ын ур чадвараа хөгжүүлэх талаар илүү их мэдээлэл авахыг хүсвэл манай чатботтой холбогдож болно.
Эх сурвалжууд
- GovTech – EDUCAUSE '25: How AI Policies Affect Student Mental Health
- Innovative Human Capital – AI Anxiety at Work: What Leaders Cannot Ignore
- LinkedIn – I am seeing a common theme that keeps popping
- Bioengineer – Measuring Human Collaboration with AI: The AIQ Framework
- Pew Research – Workers' Views of AI Use in the Workplace
- Management Science – Roles of Artificial Intelligence in Collaboration with Humans
- SmartBrief – The Silent Crisis of Gen AI Anxiety in the Workplace